“Çəkilən hər bir fotoki keçmişin bələdçisidir” – Müsahibə
GƏNC FOTOQRAF ELXAN QƏNİYEV: “HƏMİN GÜN SEVGİNİN SON ŞƏKLİNİ ÇƏKMİŞDİM”
Hər gün sosial mediada qarşımıza çıxır, gözümüzü oxşayan fotoların müəllifləri bu fotolar iş günlərlə vaxt və əmək sərf edir, hər mənzərədəki gözəlliyi fərqli bucaqlarda tapıb fotoya çevirirlər. Ancaq bu iş elə də asan başa gəlmir. Bəzən bir fotonun uğruna həyatlarını da riskə atırlar.
Fotoqrafiya sənətinin maraqlı və çətin tərəflərini fotoqraf Elxan Qəniyevlə müsahibəmizdə müzakirə etmişik.
***
– Sosial şəbəkələrin imkanlarından nə ilə razılaşırsınız?
– Bu gün sosial şəbəkələr həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Bundan əvvəl sosialların olmadığı zamanlarda insanlar əsərlərini yalnız qəzet və nəşrlərdə öz mediasına çevirdilər. Bu da izləyicisini elementlərinə salırdı. İndi sosial şəbəkələr insan öz istedadını qazanmağa çox böyük imkan yaradır. Sosial şəbəkələrin bir üstünlüyü də baş verən hadisələrin yaranmasına operativ çatdırılmasıdır. Hazırda Qarabağ müharibəsi zamanı da biz bunun şahidi oluruq.
– Gənclərimizin sosial medianı istifadə tərzini necə qəbul edirsiniz?
– Sosial medianın Azərbaycan seqmenti ilə bağlı başqa seqmentləri müzakirə etsək, görərik ki, biz cəmiyyətdə sosial şəbəkələrdən düzgün şəkildə istifadə edilə bilmirik. Təsadüfi deyil ki, Tvitter kimi dünya məşhur platforması Azərbaycanda o qədər də geniş istifadə olunmur. Bu kimi vacib nüansları əldə etmək, dünyanın ritminə uymaq lazımdır.
– İxtisasınız stomatoloqdur, amma fotoqrafçılıqla məşğul olursunuz. Necə oldu ki, bu işə çalışmağa qərar verdiniz?
– Uşaqlıqdan hər nəyisə düzəlişi, zaman fərqli yerləri kəşf əşyaları sevirdim. Fotoqrafçılıqla məşğul olmağa başlamağımın da əsas səbəbi budur. Məncə, insan hansı peşəni sevirsə, o peşəyə yiyələnmək lazımdır.
– Bu sahəni seçməyinizə ailəniz necə münasibət göstərdi?
– İsmayıl Mənli rayonundanam, orada balaca bir motosikletim var idi. Bütün günü o motosikletlə yeni kəşflərə çıxdım. Ailəmdən öz sənətim üzrə işlədiyim üçün boş yerə vaxt itirməyimlə bağlı qərarlar gəlirdi. Bir dəfə məndən İsmayıllı bağlı şəkillər əllər, mən də həmin şəkillərdən əldə edilən qazanc əldə etdim. Bu qazanc əldə etdikdən sonra ailəm də razı oldu. Çünki sahib olmaq üçün tək övladlarını xoşbəxt görməkdir.
– Bu günə qədər kadra alınan fotolardan hansı sizin üçün daha təsirli olub? Elə olubmu ki, hansısa şəkli çəkərkən duyğulanmısınız?
– Əslində, belə təsirli kadrlar çox olub, ancaq onlardan ikisini deyim. Bir dəfə “28 mall” ticarət mərkəzi tərəfdə idim. Onun gün bərk yağış yağırdı, piyada keçidini su baş vermişdi. Orada bir mənzərə diqqətimi çəkdi. Bir gənc oğlan sevdiyi xanımı qucağına alıb yolun başqa tərəfinə keçib. Mən də həmin kadrı çəkib sosial şəbəkədə paylaşdım. Bir də sonra bir çox böyük səhifələr bu şəkil paylaşmağa başladı və sənədləri əldən vermə səbəbi oldu. Bunun üzərinə təxminən bir həftə keçmişdi. xanımın sosial şəbəkədə mənə yazdı və oğlanın rəhmətə getdiyini deyib şəklin orijinalını. Bu hadisə mənə çox təsir etdi. Düşünürəm ki, həmin gün sevginin oğlu şəklini çəkmişdim.
Bir dəfə də yolda gedərkən bir yanğınsöndürən maşının İsmayıllının Təzəkənd kəndi irəlilədiyini gördüm. Düşündüm ki, orada böyük kadrlar ola bilər. Beləcə yanğın olan məkana çatdım və hadisələri başladım. Bir adam diqqətimi çəkdi. O, öz əlləri ilə yanğını söndürməyə çalışırdı. Diqqət etdim ki, buradakı ən dəhşətli kadr budur və həmin anları kadra aldım. Bu hadisənin və o adamın məndəki təsiri böyükdür.
– Bu gün bir çox fəaliyyətlərdə iştirak edirlər. Siz hansısa bankda iştirak edirsinizmi?
– Bəli, iştirak etmişəm birinci və ikinci yerlərə layiq görülmüşəm. Amma hazırda iş başında çalışıram. Nə qədər ki gənc və gümraham, daha çox fotoları çəkməklə məşğulam. Hər kəsin görən kadrları çəkmək istəyirəm. Hərçənd hər kəsin öz baxış bucağı var. Məncə, çəkilən hər bir foto inkişafki keçmişin bələdçisidir. Mən də sonrakı keçmişimin bələdçisini axtarıram.
– Hər halda maraqlı görüntülər olub, bu zaman başınıza gələn yaddaqalan hadisə hansıdır?
– Mən həm də Konflikt Jurnalistikası Məktəbinin tələbəsi olmuşam. Orada biz əsgərlərlə bir yerdə öyrəndik. Ekstremal şəraitdə necə çəkməyin qaydalarını öyrənirdim. Mən gizlin-gizlin gedib həyatda qalmağı bacarıb kadrı tutmalı idim. Fərqinə vardım ki, gün batacaq və gün batanda əsgərləri yaxşı kadra almaq olar. İrəlidə səngər var idi, onlar həmin səngərin yaxınlığından keçəcəkdilər. Təəssüf ki, mən səngərin kənarında məftil olduğunu görmədim. Onlardan məftillərə ilişib 2 metrlik səngərə baş üstə yıxıldım. Elə yıxıldığım yerdən yaxşı bir kadrı lentə aldım. Bu həyatındakı ən maraqlı və tragikomik hadisə idi.
– Elxan bəy, fotolarınızdan gördüyüm yüksək dərəcədə vətənpərvərsiniz. Vətənpərvərlik sizin üçün tam olaraq nəyi ifadə edir?
– Sevgi elə bir hissdir ki, onu sözlə ifadə etmək mümkün deyil. Çünki bu hisslər hər insanda fərqli olur. Mənim üçün Vətən sevgisi də belədir. Bu, sevgini sözlərlə ifadə etməkdə acizəm. Vətən sevgisi elə bir sevgidir ki, o, bizim ruhumuza dünyaya göz açandan möcüzəvi şəkildə aşılanır. Hazırda vətənpərvərlik hissinin ən yüksək səviyyədə olduğu hadisələr yaşayır. Bu günlər müqəddəsdir.
– Vətən müharibəsi başlayanda siz də cəbhə bölgəsində olan rayonlara yollandınız. Orada hansı hissləri keçirdiniz?
– Müharibə başlayan gündən biz bütün dünyaya vətənpərvərlik dərsi keçirik. Bir millətin yumruq kimi birləşməsinin nə cür olduğunu göstərdik. Orada gördüyüm duyğulu mənzərələr heç vaxt ağlımdan çıxmayacaq. Millətimizə kömək etdin qədər Orduya yardım. İnsanlar yalnız Orduya da yox, bir- çətinliklə qarşı belə rəftar edirdilər. Neçə dəfə mənə gəlib nəyəsə ehtiyacım olub-olmadığını soruşublar. Bunlar möhtəşəm duyğulardır.
– Ən böyük arzunuz nədir?
– Təxminən 4 ay əvvəl Konflikt Jurnalistikası Məktəbində çəkdiyim fotoları paylaşıb ən böyük arzumun Qarabağda fotolar çəkmək olduğunu yazmışdım. İndi çox xoşbəxtəm ki, bu arzuma çatmağıma az qalıb. Qarabağda fotolar çəkib bir çıxış edəcək və hər kəsi həmin əsərə dəvət edəcəyəm.
– Gələcəklə bağlı hansı planlarınız var?
– Hər kəs sənəti həmin sənətin sənətkarı kimi öyrənməlidir. Gələcəklə bağlı ən böyük planım və xəyalım dünyada tanınmış bir fotoqraf olur. Bəzi hallarda biz xarici hadisələrin həyatlarını Azərbaycan dilinə tərcümə edib oxuyuruq. İstəyirəm ki, bir gün xarici vətəndaşlar da mənim həyatım Azərbaycan dilindən tərcümə edib oxusunlar.
Günel ABBAS